Keywords
How to Cite
Abstract
Son nomlari lisoniy manba sifatida tilshunoslikda oʻrganilib kelinayotgan sohalardan biridir. Boshqa tillar kabi oʻzbek tilida ham son soʻz turkumi bir sath hisoblanib, uning lingvistik xususiyatlar, turlari va ifodalanishi, nutq jarayonida bajaradigan vazifasi, pragmastilistik jihatlari tilshunoslik fanida oʻrganilib kelinadi. Biz fikr yuritmoqchi boʻlgan sonlar tarixi va etimologiyasi ham qisman tadqiq qilingan, qiziqarli lisoniy zahiraga ega boʻlgan soha sanaladi. Lingvistik va pragmastilistik xususiyatlari oʻrganilgan sonlarning lingvomadaniy jihatlari ham borki, ularni lisoniy material sifatida ijtimoiy-madaniy tomonlarini etimologik tahlil bilan birga oʻrganish koʻproq ilmiy natija beradi. Shuning uchun ham ushbu kichik tadqiqotimizda oʻzbek tili tarixida sonlar, ularning lingvomadaniy, lingvostatistik va etimologik xususiyatlari oʻrganish maqsad qilib belgiladik hamda lisoniy obyekt sifatida VII-IX asrlarda yaratilgan toshbitiglar matnlarini tanlab oldik. Tanlagan tadqiqot obyektimiz keng koʻlamli boʻlgani uchun toʻplamgan materiallar ichidan faqat tub sonlarning qoʻllanish statistikasi, ijtimoiy-madaniy xususiyatlari va ularning kelib chiqisg etimologiyasini tahlil qilishga harakat qildik.
References
Bacanlı E. Geçmişten Günümüze Türkçenin Sayıları ve Sayı Sistemi. (99+) "Geçmişten Günümüze Türkçenin Sayıları ve Sayı Sistemleri", Bilim ve Teknik (Kasım-2012), 56-58. | Eyüp Bacanlı - Academia.edu
Baştürk, M. Parmaklari sayma biçimi ve kökenlerinden hareketle türkçede sira sayi sisteminin oluşumu. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi.1995, 3-sayi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi » Makale » parmaklari sayma biçimi ve kökenlerinden hareketle türkçede sira sayi sisteminin oluşumu (dergipark.org.tr)
Ercilasun A.B.Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara.2009.
https://en.wikipedia.org/wiki/Georges_Ifrah
https://uz.wikipedia.org/wiki/Raqamlar (sentabr 2022).
https://www.researchgate.net/publication/373165939_Til_Ta'lim_Tarjima_-_10-2022/stats
Qayumova N.R. Sonlarning hayotda ahamiyati. https://cyberleninka.ru/ article/n/sonlarning-hayotda-ahamiyati (2022, sentabr).
Rabmonov N., Sodiqov Q. Oʻzbek till tarixi. -Toshkent: Oʻzbekiston faylasuflar milliy jamiyati nashriyoti. 2009. -B.124-125
Şenaysoy S. Eski türkçede sayilar. Eskişehir, 2016.
Sodiqov Q. Oʻzbek tili tarixi. -Toshkent: Toshkent davlat sharqshunoslik instituti nashri, 2009 yil.
Turk dilinin etimologik sözlüğü.Ankara.1999. -B.54.
Г.Д.Ибрагимов. Числительные и их передача в рунических и древнеуйгурских памятниках письменности. Вестник Башкирского университета. 2010. Т. 15. №3(I).
Раҳматуллаев Ш. Ўзбек тилининг этимологик луғати. -Тошкент: Университет, 2000, 600 б.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.