“JINOYAT VA JAZO” ROMANI TAHLILI VA ROMAN SYUJETINING PSIXOLOGIK TABIATI

Abstract

Bu tahlil Fyodor Dostoevskiyning “Jinoyat va jazo” romanini chuqur o‘rganadi, uning syujetining murakkab psixologik mohiyatini o‘rganadi. Roman 19-asr Sankt-Peterburg fonida sodir bo'ladi. Roman azob chekkan qahramon Rodion Raskolnikovning ichki jinlari va axloqiy jihatdan noaniq jinoyat oqibatlari bilan kurashayotgani haqida. Izoh qahramonlarning chuqur psixologik chuqurligini o'rganadi, ularning harakatlariga turtki bo'lgan motivlar, ichki qarama-qarshiliklar va axloqiy dilemmalarni o'rganadi. Shuningdek, u romanning aybdorlik, qutqarilish va ijtimoiy umidlarning psixologik ta'sirini o'rganishni diqqat bilan o'rganadi. Qahramonlar tafakkurining nozik tomonlarini ochib berish orqali ushbu tahlil “Jinoyat va jazo”ni inson ongini abadiy izlanishga aylantiruvchi psixologik jihatlar haqida tushuncha beradi. Mazkur jinoyat va jazo romanning tahlili va romani syujetining psixologik so‘z yuritiladi, Dostoevskiy bu odamlarning taqdirini sinchkovlik bilan o‘rgangan va tahlil qilgan. Fyodor Dostoevskiy uchun nafaqat ularning hayotiy voqealari , balki u yoki bu odamni jinoyat sodir etishga undagan sabablar ham qiziq bo‘lgan, albatta. Dostoyevskiy bulardan o‘zi uchun muhim xulosalar chiqardi. Bu xulosalar bizga “Jinoyat va jazo” romanini tahlil qilishda, Raskolnikov obrazini ochishda katta yordam beradi. Ma’lum bo‘lishicha, o‘sha paytda jinoyatchilar ko‘pincha Rossiyadagi odamlarning ijtimoiy ahvolidan norozilik bilan harakat qilishgan. Darhaqiqat, tenglik haqida gapirishning iloji yo‘q edi, dehqonlar uchun krepostnoylik bekor qilindi va ularning ko‘plari, agar ko‘pchilik bo‘lmasa, qashshoqlik chegarasidan pastroq bo‘lishdi. Bunday g‘azablangan kambag‘allar nima qilishlari mumkin edi? Aftidan, xulosa o‘z-o‘zidan paydo bo‘ladi – dehqonlar ichib, haddan oshdi va shaharda yashash uchun jinoyatlar, o‘g‘irliklar qilishdi.