ISLOMDA MUALLIFLIK HUQUQI VA TURDOSH HUQUQLAR MUHOFAZASI

Abstract

Dunyoda insonning jismoniy mehnati, moddiy mol-mulklari bilan bir qatorda yana bir qimmatli narsasi aqliy mehnatidir. Kimdir jismoniy mehnati bilan, jismoniy kuch sarflash, ter to‘kib ishlashi orqali insonlarga manfaat keltiradi va o‘zi ham shundan manfaat oladi. Ya’ni mehnati evaziga haq oladi. Odatda insonlarning askari mana shu yo‘l bilan kun kechiradi. Yana bir toifa odamlar borki, ularning jismoniy mehnati emas balki aqliy mehnati qadrliroq. Bunday kishilar bor vaqtini aqliy mehnatga sarflashadi. Olimlar, ixtirochilar, yozuvchilar, shoirlar, san’atkorlar, tadbirkorlar va hokazo. Ularning bu mehnatini ham qonuniy ravishda qadrlanishi, munosib baholanishini ta’minlash kerak. Shu o‘rinda mualliflik huquqi degan masala o‘rtaga chiqadi. Shu yo‘l bilan insonning aqliy mehnati samarasini uning o‘z mulki deb e’tiborga olsih va uni qonun bilan himoyalash lozim bo‘ladi. Chunki muallif bu ishi uchun jismoniy mehnatdan kam bo‘lmagan kuch-quvvat, vaqt sarflaydi. Bugungi kunda butun dunyoda mualliflik huquqining himoyasi qanunlar va xalqaro konvensiyalar asosida tartibga solingan. Butun dunyoda muallifning huquqi qonuniy tarzda himoya qilinadi va unga tajovuz qilishni jinoyat deb baholaydi.