Қандли диабет билан оғриган беморларда оғиз бўшлиғи микрофлораси ўзгаришининг аҳамияти ва уни яхшилашнинг долзарблиги
PDF
DOI

Keywords

Қандли диабет, микробициноз, микробиал флора, облигат анаэроблар, аэроб ва факултатив анаэроблар, замбуруғлар.

How to Cite

Эргашева Х.И, Юнусходжаев П.Ю, & Максудова Г.А. (2023). Қандли диабет билан оғриган беморларда оғиз бўшлиғи микрофлораси ўзгаришининг аҳамияти ва уни яхшилашнинг долзарблиги. Journal of Universal Science Research, 1(10), 90–101. Retrieved from https://universalpublishings.com/index.php/jusr/article/view/2096

Abstract

Тақдим этилган ушбу мақолада қандли диабет касаллигида бутун организм даражасида бўлгани каби оғиз бўшлиғида юзага келадиган ўзгаришлар, қандли диабетнинг оғиз бўшлиғи микрофлорсига таъсири хусусида олиб борилган адабиётлар таҳлили натижалари баён қилинган. Шунингдек, оғиз бўшлиғи нормал микрофлораиси унинг инсон саломатлигига таъсири, микробиоценознинг бузилиш сабаблари ҳамда ҚД учун хос бўлган ҳолатлар хусусида муаллифлар фикрлари келтирилган. Шундай қилиб, оғиз бўшлиғи ўзига хос, мураккаб ва барқарор микробиоценоз бўлиб, микроорганизмларнинг ўсиши ва сақланиши учун жуда қулай муҳит ҳисобланади. Соғлом одамнинг организмида кўпроқ ёки камроқ миқдорда бўладиган микроорганизмлар унинг нормал микрофлорасини ҳосил қилади. ҚД касаллиги деярли бутун организмнинг, шу жумладан оғиз бўшлиғининг ҳолатига салбий таъсир кўрсатадиган касалликдир. ҚД учун оғизни тўғри парвариш қилиш алоҳида аҳамиятга эга, чунки қондаги қанд даражасини доимий меъёрда ушлаб тура олмалик туфайли диабет касаллигида оғиз касалликларини ривожланиш хавфи ортишига олиб келади.

ҚД да оғиз бўшлиғи микрофлорасини меъёрда бўлишини таъминлаш мақсадида гигиена қоидаларига риоя қилиш, ҚД жараёнини назорат қилиш, стоматологлар ва периодонтистлар томонидан ўз вақтида профилактик текширувлар олиб бориш, оғизни парвариш қилишда фойдаланиладиган маҳсулотларни танлашда эҳтиёткорлик билан қарор қабул қилиш тавсия қилинади.

PDF
DOI

References

Capozzi JD, Lepkowsky ER, Callari MM, Jordan ET, Koenig JA, Sirounian GH. The prevalence of diabetes mellitus and routine hemoglobin A1c screening in elective total joint arthroplasty patients // The Journal of arthroplasty // 2017. - 32(1): 304-8.

Будина Диана Олеговна, Обжерина Валерия Олеговна, Чичерина Елена Николаевна, Никитина Елена Александровна. Связь заболеваний слизистой оболочки полости рта и сахарного диабета 2 типа. профилактика патологий сопр. Журнал, E-Scio. 2021.

Бородина В. И., Замятина О. В., Поварова О. Ю., и др. Сахарный диабет. Клиника, диагностика, поздние осложнения, сахароснижающая и метаболическая терапия: учеб.-метод. пособ. – М.: ИД «МЕДПРАКТИКА-М». – 2009. – 60 с.

Петров В. И., Рогова Н. В., Михайлова Д. О. // Вестник ВолгГМУ. – 2010. – Вып. 1. – С. 28–32.

Сабанов В. И., Дьяченко Т. С., Бердник Е. Ю. // Вестник Росздравнадзора. – 2012. – № 2. – С. 49–53.

Морозова М.П., Гаврилова С.А., Иванов Е.В., Горбачева А.М., Ржавина Е.М., Ердяков А.К., Джемилова З.Н., Артемова Е.В., Токмакова А.Ю., Кошелев В.Б., Галстян Г.Р. Динамика вариабельности ритма сердца у крыс со стрептозотоциновым сахарным диабетом. Сахарный диабет. 2019;22(1):44-52. doi: 10.14341/DM9499

Carda C., Mosquera-Lloreda N., Salom L., et al. // Med. Oral. Patol. Oral. Cir. Bucal. – 2006. – Vol. 11 (4). – Р. 309–314.

Ship J. A. // JADA. – 2003. – № 134. – Р. 4–10.

Chandna S. // Internet J. Family Prac. – 2010. – Vol. 9, № 1. – P. 181–184.

Akpata E.S., Enosakhare S., Alomari Q., et al. // Pediatric Dentistry. – 2012. – 34. – №7. – P. 468–472.

Al-Khabbaz A. K., Al-Shammari K. F. // Med. Princ. Pract. – 2011. – Vol. 20. – P. 538–544.

Bakhshandeh S., Murtomaa H., Vehkalahti M. M., et al. // Caries Research. – 2008. – Vol. 42, № 1. – Р. 14–18.

А. Е. Заркумова. Структура заболеваемости слизистой оболочки полости рта. Вестник КазНМУ №3-2017. С.168-175.

Самойлов К.О., Шкурупий В.А., Верещагина Г.Н. Ультраструктура эндотелиальных клеток кровеносных капилляров десен больных с хроническим катаральным гингивитом на фоне дисплазии соединительной ткани //Стоматология,- 2004,- № 4,- С.9-12.

Сарап Л.Р., Бутакова Л.Ю., Зенкова Ю.А. и соавт. Профилактика патологии слизистой оболочки рта у пациентов со съемными зубными протезами // Клиническая стоматология.- 2007.- № 1.- С.44-46.

Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология. – М.: ООО «Медицинское информационное агентство», 2001. – 736 с.

Коротяев А.И., Бабичев С.А. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология: Учебник для мед. вузов. – СПб.: СпецЛит, 2002. – 591 с.

Поздеев О.К. Медицинская микробиология / Под ред. В.И. Покровского. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2005. – 768 с.

Ахременко Я.А. Микробиология полости рта: Учебное пособие для студентов стоматологических факультетов. – Якутск: Изд-во Якутского госуниверситета, 2008. – 107 с.

Зеленова Е.Г., Заславская М.И., Салина Е.В., Рассанов СП. Микрофлора полости рта: норма и патология: Учебное пособие. Нижний Новгород: Издательство НГМА, 2004. - 158с.

Микробиология, вирусология и иммунология: учеб. для студентов мед. вузов / под ред. В. Н. Царёва. — М.: Практическая медицина, 2009. — 581 с.: ил.

Практикум лабораторных работ с иллюстрированными ситуационными заданиями по микробиологии, иммунологии и вирусологии / под ред. А.А. Воробьева, В.Н. Царева. – М.: ООО « Медицинское информационное агентство», 2008. – 320 с.: ил.

Кренделев М.С. Нормальная микрофлора ротовой полости человека // Современные проблемы науки и образования. – 2015. – № 5. ;URL: https://science-education.ru/ru/article/view?id=21628

Вечерковская М.Ф. Изучение смешанных микробных биоплёнок в ротовой полости детей: дисс…. канд. мед. наук. – СПб. – 2015. – 150 с.

Войда Ю.В., Солонина Н.Л. Микроэкология человека и роль пробиотических препаратов в терапии гнойно-воспалительных заболеваний в акушерстве и гинекологии // AnnalsofMechnikovInstitute – № 2. – 2012. – С. 27 – 36.

Добреньков Д.С. Характеристика биоценотических отношений бактериальных сообществ полости рта и микробиологическое обоснование принципов биокоррекции: дисс…. канд. мед. наук. – Волгоград, 2014. – 146 с.

Aliev Shavkat Rozimatovich. (2023). Prospects for Improving the Microflora in Diseases of the Urinary Tract Encountered in Gynecological Practice. Journal Healthcare Treatment Development(JHTD) ISSN : 2799-1148, 3(05), 7–11. https://doi.org/10.55529/jhtd.35.7.11

Ozodjon Ilkhomovich Ergashov. (2023). The Importance of Plant Extract in Improving the Microflora of the Gastrointestinal Tract in the Treatment of Diseases of the Stomach and Duodenum. Journal Healthcare Treatment Development(JHTD) ISSN : 2799-1148, 3(05), 12–18. https://doi.org/10.55529/jhtd.35.12.18

Издательство академии наук Венгрии / Л. Шугар [и др.]. – Будапешт, 1980. – С. 99-100.

Диагностика стоматологических заболеваний / В.И.Яковлева [и др.]. – Мн.: «Вышейшая школа», 1986. – С. 157-159.

Латышева, С. В. Современные аспекты патогенеза и диагностики кандидоза полости рта / С. В. Латышева // Современная стоматология. – 2007. – № 1. – С. 57-60.

Изучение микробиоценоза при хронических заболеваниях слизистой оболочки полости рта / В. В. Хазанова [и др.] // Стоматология. – 1996. – Т.75, № 2. – С. 26.

Mealey B. L., Ocampo G. L. // Periodontology 2000. – 2007. – Vol. 44. – P. 127–153.

Клинические проявления сахарного диабета в полости рта. Муртазалиев Г. М. Г., Абдурахманов А. И., Муртазалиева П. Г. М., Нурмагомедов А. М., Магомедов Г. Н., Абдурахманов Г. Г. Дагестанская государственная медицинская академия. 2014. С. 1-4.

Особенности гигиенического ухода за полостью рта при сахарном диабете. Лучшева Л. Ф. Медицинский алфавит. 2014. Т. 4. № 20. С. 18-20.

Ilhomovich, E. O. . ., Sobirjonovich, A. S. ., & Raxatovna , A. G. . (2022). Talabalar og’iz boshlig’i gigienasida tish pastasi va cho’tkasining patogen bakteriyalarga ta’siri. Innovative Society: Problems, Analysis and Development Prospects (Spain), 79–81. Retrieved from https://www.openconference.us/index.php/ISPADP/article/view/160

Бабаджанян С. Г. Особенности развития и течения заболеваний полости рта при эндокринной патологии // Бюллетень медицинских Интернет-конференций. - 2013. - Т. 3. - № 3. С. 737-739

Микаелян Н. П. и др. Биохимия ротовой жидкости в норме и при патологии // Учебно-методическое пособие для самостоятельной работы студентов по специальности «Стоматология». - ФГБОУ ВО РНИМУ имени Н.И. Пирогова Минздрава России. – Москва: Издательство ИКАР. – 2017. – 64 с.

Удальцова Н. А., Окунев М. А. Междисциплинарный подход к диагностике, лечению и профилактике заболеваний тканей пародонта, у пациентов с сахарным диабетом // Сборник материалов конференции. – СПб.: Санкт-Петербург. - 2018. - 70 с.

Гуляева О. А. и др. Современные методы в комплексном лечении воспалительных заболеваний пародонта: монография // Уфа:Изд-во «УралПолиграфСнаб». - 2016. - 190 c.

Удальцова Н. А., Окунев М. А. Актуальные вопросы диагностики, лечения и диспансеризации пациентов с заболеванииями тканей пародонта, страдающих сахарным диабетом // Сборник материалов конференции. – СПб.: Санкт-Петербург. - 2017. - 68 с.

Хитров В. Ю., Заболотный А. И. Галитоз — медицинская и социальная проблема // Практическая медицина. - № 1 (33). - 2009. - С. 12-17.

Araujo M et al. Meta-analysis of the effect of an essential oil–containing mouthrinse on gingivitis and plaque. J Am Dent Assoc. 2015; 146(8): 610-622..

По данным внутренних исследований. Внутреннее исследование от 09.07.2010

Internal reports for studies by Minoli G., October 3, 2008 Ilg D et al, February 20, 2009).

Михальченко Д. В., Маслак Е. Е., Наумова В. Н., Данилина Т. Ф., Бадрак Е. Ю. Взаимосвязь сахарного диабета с заболеваниями полости рта: что знают об этом врачи-стоматологи и их пациенты?. Волгоградский научно-медицинский журнал 2/2013. С.51-53.

Бахрамова Н.Н., Абидова Р.М., Эргашов О.И., Боймуродов Б.Т. и Каландарова Ф.С. (2023). Оценка антибактериальной и противогрибковой активности биологически активного вещества, приготовленного из местных растительных экстрактов. Американский журнал инноваций в сельском хозяйстве и садоводстве, 3(04), 29-36. https://doi.org/10.37547/ajahi/Volume03Issue04-06

AI Iskandarov, S. A., & XI Primuxamedova, D. E. (2023). FORENSIC ASPECTS OF PSYCHOTROPIC SUBSTANCES. Open Access Repository, 4(03), 88-98.

AI Iskandarov, S. A., & XI Primuxamedova, D. E. (2023). THE MEDICAL SIGNIFICANCE OF PSYCHOTROPIC SUBSTANCES PEMOLINE, FENCAMPHAMINE, AND FENPROPOREX. Open Access Repository, 4(03), 52-73.

Гиясов, З. А., & Ҳакимов, С. А. (2022). Постасфиктик ҳолатларнинг гендер жиҳатлари.

Seifullaeva, G. A., Khvan, O. I., Karimova, F. D., Khakimov, S. A., & Eshanov, D. S. (2022). DEFECTS IN THE PROVISION OF MEDICAL CARE IN OBSTETRIC PRACTICE. Journal of Pharmaceutical Negative Results, 3894-3897.

Hakimov, S. A., Baxriyev, I. I., Sultanov, S. B., & Gulyamov, D. E. (2022). Sud tibbiyoti amaliyotida postasfiktik holatlarni baholashning ahamiyati.

Giyasov, Z. A., Hakimov, S. A., Makhsumkhonov, K. A., Gulyamov, D. E., & Suleymanov, A. A. (2022). Gender Aspects of Postaphyxia Conditions.

Худайбердиев, Х., Мустанов, Т., Джанаев, Г., Хикматуллаев, Р., & Болтаев, С. (2023). Эффективность глицерама в восстановлении функционального состояния печени при ее остром токсическом поражении глицерам при остром токсическом поражении печени . Журнал биомедицины и практики, 1(3/2), 250–255. https://doi.org/10.26739/2181-9300-2021-3-120

Хикматуллаев Р. З., & Кулдашев Д. Р. (2013). Экспертная оценка диагностики повреждений вертлужной впадины. Вестник экстренной медицины, (3), 168-169.

Кулдашев Д. Р., & Хикматуллаев Р. З. (2013). Судебно-медицинская оценка множественных повреждений длинных трубчатых костей, сочетанных с черепно-мозговой травмой. Вестник экстренной медицины, (3), 98-98.

Кулдашев Д. Р., & Хикматуллаев Р. З. (2013). Экспертная оценка летальности при черепно-мозговой травме, сочетанной с травмой позвоночника. Вестник экстренной медицины, (3), 99-99.

Самигова, Н. Р., Шеркузиева, Г. Ф., Ачилов, Д. Д., & Бобоёров, С. У. Ў. (2021). ОЦЕНКА УСЛОВИЙ ТРУДА РАБОТНИКОВ ПРОИЗВОДСТВА КЕРАМИЧЕСКИХ ПЛИТОК. Scientific progress, 2(6), 1586-1591.

Ugli, B. S. U., & Bekchanovich, K. Y. (2020). Classification of vitamins and disease syndrome. Science and Education, 1(1), 54-57.

Ачилов, Д. Д. (2022). ТАБИИЙ ЎСИМЛИКЛАР АСОСИДА ОЛИНГАН ФИТО ДИАБЕТОЛ ПРЕПАРАТИНИНГ ГИПОЛИПИДИМИК ТАЪСИРИ. BARQARORLIK VA YETAKCHI TADQIQOTLAR ONLAYN ILMIY JURNALI, 2(4), 112-116.

Uchqun o‘g‘li, B. S. (2023). CHRONIC HEART FAILURE IN SURKHANDARYA REGION AND MODERN METHODS OF ITS TREATMENT. Journal of Universal Science Research, 1(1), 12-16.

Zoirovich, M. R. son of Boboyorov Sardor Uchkun, & Abdullaeva Dilnoza Ergashevna.(2021). EFFECTIVENESS OF ENDOVIDEOLAPAROSCOPIC TECHNOLOGY IN THE TREATMENT AND EARLY PREVENTION OF INTESTINAL OBSTRUCTION IN CHILDREN. European Journal of Research Development and Sustainability, 2(7), 68-73.

Mirzaeva, S., Baxodirov, S., & Boboyorov, S. (2022). PROPHYLAXIS BRUTSELLEZA, ISHOD ZABOLEVANIA, METODY LECHENIYA I PROPHYLAXIS ZABOLEVANIA. Science and Innovation, 1(8), 175-178.

Dustqobilovich, A. K., Allayorovich, A. I., & Uchqun o’g’li, B. S. (2021). Sexual Dysfunction and Spermogram Analysis in Men. Texas Journal of Medical Science, 3, 27-30.

Sultonov, R. K., Sodiqova, Z. S., & Uchqun o’g’li, B. S. (2021). Dynamics of Fat Cells of the Bronchial Tree Mucosa in Postnatal Ontogenesis. Central Asian Journal of Medical and Natural Science, 2(4), 182-184.

qizi Davronova, A. Y. (2021). Periferik nerv sistemassi kasalliklari. Science and Education, 2(6), 100-105.

Саидмуродова, Н. Б., Алимова, Ш. А. Қ., & Икрамова, Ф. С. (2021). ТУҒМА ТАНГЛАЙ КЕМТИКЛИГИ БЎЛГАН БОЛАЛАРДА ПАРАНАЗАЛ СИНУСЛАРНИНГ ФУНКЦИОНАЛ ҲОЛАТИ. Scientific progress, 2(4), 404-411.

Алимова, Ш. А., Баракатов, И. Б., & Нарзуллаев, Н. У. (2018). ХАРАКТЕРИСТИКА СРЕДНЕГО ОТИТА У ВИЧ-ИНФИЦИРОВАННЫХ ДЕТЕЙ. In Молодежь-практическому здравоохранению (pp. 52-53).

Алимова, Ш. А. (2022). МОРФОМЕТРИЧЕСКИЕ ИЗМЕНЕНИЯ В РАЗВИТИИ МИКРОСОСУДОВ АНАЛЬНОГО КАНАЛА И СПИНКТЕРНОГО АППАРАТА ПРЯМОЙ КИШКИ У КРЫС НА РАЗНЫХ ЭТАПАХ ПОСТНАТАЛЬНОГО ОНТЕНОГЕНЕЗА. Scientific progress, 3(4), 52-56.

Алимова, Ш. А. (2023). ФУНКЦИОНАЛЬНОЕ СОСТОЯНИЕ МЕСТНОЙ ИММУННОГО СТАТУСА ПРИ ВОСПАЛИТЕЛЬНОМ ПРОЦЕССА В СРЕДНЕМ УХЕ У ДЕТЕЙ. International Bulletin of Medical Sciences and Clinical Research, 3(8), 34-39.

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.